10 września w Brzesku odbyła się uroczystość poświęcona 125-leciu brzeskiego Towarzystwa Gimnastycznego Sokół. W obchodach jubileuszu wzięli udział przedstawiciele parlamentu, władz samorządowych gminy i powiatu oraz szkół i instytucji, a także reprezentacje wielu Gniazd Sokolich z Małopolski i Podkarpacia. Głównymi punktami programu uroczystości były odsłonięcie tablicy upamiętniającej członków brzeskiego Sokoła poległych w latach 1914-1945 w walkach o wolną i niepodległą Polskę oraz odznaczenie sztandaru Sokoła Złotym Krzyżem Legii Honorowej nadanym przez Radę Odrodzonego Sokolstwa Polskiego.
Uroczystości rozpoczęły się prowadzonym przez Miejską Orkiestrę Dętą przemarszem spod budynku Regionalnego Centrum Kulturalno-Bibliotecznego do kościoła pw. NMP Matki Kościoła i św. Jakuba Apostoła, gdzie odprawiona została msza święta. Następnie uczestnicy jubileuszowej ceremonii przemieścili się przed Grób Nieznanego Żołnierza, gdzie odsłonięta została tablica upamiętniająca brzeskich Sokolan poległych w walkach o niepodległość kraju. Symbolicznego odsłonięcia tablicy dokonali: minister zdrowia Józefa Szczurek-Żelazko, prezes krakowskiego oddziału Rady Odrodzonego Sokolstwa Polskiego Konrad Firlej, zastępca burmistrza Brzeska Jerzy Tyrkiel, starosta brzeski Andrzej Potępa oraz prezes brzeskiego Towarzystwa Gimnastycznego Sokół Ludwik Lechowicz. Poświęcenia pamiątkowej tablicy dokonał ksiądz prałat Józef Drabik. Nad przebiegiem uroczystości czuwał druh Kazimierz Cetnarski. Po złożeniu wiązanek kwiatów przez wszystkie uczestniczące w tym wydarzeniu delegacje nastąpił przemarsz do budynku RCK-B, w którym miała miejsce druga część jubileuszu.
W tym miejscu należy wspomnieć, że dzięki przychylności burmistrza Grzegorza Wawryki oraz pomocy władz samorządowych Brzeska, które przekazały część budynku dawnej Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej, od 2015 roku TG „Sokół” ma siedzibę w tym budynku. W lokalu przy ul. Puszkina towarzystwo zorganizowało również stałą Izbę Pamięci Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w której znajdują się stała wystawa archiwalnych dokumentów, materiałów historycznych, fotografii oraz innych pamiątek związanych z działalnością brzeskiego Sokoła. Najcenniejszym eksponatem jest odrestaurowany sztandar i godło Sokoła z 1906 roku. Obiekt został włączony w „Szlak historii ludzi, miejsc i wydarzeń".
Za wspomaganie działalności do dnia dzisiejszego, za pomoc finansową w organizacji jubileuszu, na ręce zastępcy burmistrza Jerzego Tyrkiela, serdeczne podziękowania złożył prezes TG „Sokół” Ludwik Lechowicz.
Głównym punktem drugiej części uroczystości było odznaczenie sztandaru brzeskiego TG Sokół Złotym Krzyżem Legii Honorowej nadanym przez Radę Odrodzonego Sokolstwa Polskiego. Odznaczenie przekazał prezes krakowskiego oddziału ROSP Konrad Firlej. Ten sztandar przeszedł dramatyczne losy – przez wiele lat uważany był za bezpowrotnie zaginiony. Przed laty został odnaleziony przez związanego z brzeskim Sokołem księdza Zygmunta Bochenka. Dziś po rekonstrukcji nadal lśni swoim blaskiem.
Jednym z gości uroczystości był przewodniczący Zarządu Okręgu Tarnów Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Ryszard Żądło, który wręczył dwóm druhom brzeskiego Sokoła pamiątkowe medale za zasługi dla ŚZŻAK. Medale otrzymali druhowie Ludwik Lechowicz i Edward Knaga.
Miłą niespodzianką było wręczenie Brązowej Odznaki Honorowej nadanej druhowi Ludwikowi Lechowiczowi przez TG Sokół w Sanoku. Rzadki to przypadek, kiedy sanockie Gniazdo Sokole nadaje taką odznakę. Ta wręczona w niedzielę 10 września nosi numer 15. Obok odznaczeń i medali brzescy Sokolanie otrzymali też mnóstwo listów gratulacyjnych od zaproszonych gości.
Obchodzący w tym roku 125-lecie istnienia brzeski Sokół żyje nie tylko bogatą historią, ale aktywnie włącza się w życie współczesnego Brzeska. Mówili o tym zarówno prezes Ludwik Lechowicz, jak i aktywny nadal Sokolanin, ceniony brzeski historyk prof. dr hab. Marian Stolarczyk. Kulminacją obchodów była niewątpliwie nagrodzona rzęsistymi brawami projekcja filmu „Historia brzeskiego Sokoła”. Film opowiada o kolejach losów brzeskiego Gniazda, sporo miejsca poświęca też dniu dzisiejszemu. Mowa jest w nim więc o pierwszych latach istnienia Sokoła, kiedy to jako główne cele stawiano wychowanie młodzieży w duchu patriotyzmu oraz rozwój sportowy i kulturalny. Szeroki jest wątek poświęcony nieprzychylnym dla Towarzystwa decyzjom PRL-owskich władz i o odnowie tradycji. Dzisiaj brzeski Sokół nie jest wcale – jak się niektórym wydaje – skostniałą organizacją. Kultywuje tradycję, ale i skupia wokół siebie coraz szersze kręgi młodzieży. To między innymi drużyny sportowe – pingpongiści uczestniczący w rozgrywkach III ligi, członkowie sekcji akrobatycznej działającej przy Szkole Podstawowej w Jadownikach, czy funkcjonująca przy parafii Miłosierdzia Bożego Grupa Teatralna GT, której członkowie to już najnowsze pokolenie brzeskich Sokolan. To tylko niektóre przykłady.
A najlepszym przykładem jest właśnie występ Grupy Teatralnej GT, który uświetnił wrześniową uroczystość. Podopieczni Agaty Podłęckiej, która z uznaniem wypowiada się o współpracy z Sokołem, zaprezentowali program oparty w większości z utworów autorstwa samej opiekunki zespołu. W przedstawieniu znalazły się między innymi też utwory księdza Jana Twardowskiego i przejmująca finałowa piosenka Andrzeja Rosiewicza „Pytasz mnie”. Brawa jak najbardziej zasłużone.
Wisienką na artystycznym torcie był koncert kapeli Tońko z Dynowa, złożony z piosenek charakterystycznych dla przedwojennego Lwowa i Wilna. Piątka artystów z położonego na Podkarpaciu miasteczka (w połowie drogi między Rzeszowem a Przemyślem), należącego niegdyś do województwa lwowskiego, wprawiła wszystkich gości we wspaniały humor. Być może Dynowianie już niebawem będą gościć w sali koncertowej RCK-B. Należy tutaj podkreślić, że oba występy zostały wzorowo zrealizowane przez pracowników Miejskiego Ośrodka Kultury w Brzesku – Romana Florczaka, Krzysztofa Szydłowskiego i Konrada Wójcika.
Zwieńczeniem jubileuszowych uroczystości było zwiedzanie pałacu Goetzów. Wszyscy uczestniczący w tym wydarzeniu goście z szacunkiem wypowiadali się o wzorowej jego organizacji.
Brzeski Sokół ma się dobrze. Wystarczy odwiedzić siedzibę TG w budynku po byłej bibliotece, gdzie można zwiedzić wystawę poświęconą historii Gniazda i jego czasom współczesnym. Można być pewnym, że szeregi towarzystwa będą z miesiąca na miesiąc coraz liczniejsze.
Komitet honorowy jubileuszowych uroczystości: europoseł Edward Czesak, minister zdrowia Józefa Szczurek-Żelazko, marszałek województwa Jacek Krupa, wojewoda Piotr Ćwik, burmistrz Grzegorz Wawryka, starosta Andrzej Potępa, prezes ROSP Konrad Firlej.
Waldemar Pączek
Pobierz jako PDF